De Peloponnesische Oorlog (431 - 404 v.C.) was een strijd tussen de oude stadstaten Athene en Sparta, de twee machtigste stadstaten van het Griekenland van die tijd. Na de Perzische oorlog werd Athene het politieke en culturele centrum van Hellas.

Athene werd door sommige poleis gehaat door de arrogante buitenlandse politiek:

• Ze dwongen stadstaten om democratisch te worden
• Ze dwongen stadstaten om geld te betalen
• Ze dwongen stadstaten om Athene militaire steun te geven

Als je hier niet aan meedeed werd je gestraft. In 431 v.C. Had Athene een handelsconflict met Megara. De stadstaat Korinthe steunde de stadstaat Megara en riep Sparta op om te helpen. Athene riep zijn bondgenoten op en er ontstond oorlog. Dit was het begin van de 30 jaar lang durende peloponnesische oorlog. Het was een lange en afmattende oorlog (met onderbrekingen af en toe) tussen beide grootmachten, de aristocratische, oligarchische landmacht Sparta en de democratische zeemogendheid Athene, elk met hun bondgenoten. Omdat geen enkele Griekse stadstaat in deze oorlog neutraal en afzijdig kon blijven, kan men dit conflict gerust een kleine "(Griekse) wereldoorlog" noemen. Na afloop van de oorlog kwamen beide partijen zo verzwakt uit de strijd, dat geen van beide ooit nog hun vroegere grootheid konden terugwinnen. De Peloponnesische Oorlog is de naam die de Atheners gaven aan deze oorlog. De Spartanen zullen deze oorlog ongetwijfeld de Atheense Oorlog genoemd hebben.